وحدت جهان اسلام عوامل مؤثر در ایجاد واگرایى، مقوم همگرایى و کانون‏ هاى همگرایى و واگرایى جهان اسلام (قسمت سوم)

به لحاظ سیاسى، جهان اسلام مى‏ تواند براى خود نقش یک قدرت جهانى را تعریف نماید و بدین ترتیب زمینه‏ اى را فراهم آورد که منافع کلیه کشورهاى اسلامى عضو از ناحیه تعریف و تأسیس «اتحادیه ‏ى کشورهاى اسلامى» حاصل آید. روایى و پایایى چنین نقش و جایگاهى به دلایل ذیل است: بهره‏ مندى جهان اسلام از کانون ‏هاى معتبر براى ایجاد قدرت؛ داشتن ایدئولوژى برون‏گرا که قابلیت طرح خود را در گستره‏ ى جهانى دارد و حداقل در قلمرو جهان اسلام از مقبولیت اجتماعى برخوردار است؛ سهم قابل توجهى که در شبکه ارتباطات جهانى به دلیل داشتن توان تولید معنا عهده‏ دار است؛ امکان ارتقاى سازمان نظامى خود و تبدیل نمودن آن به یک قدرت مؤثر در سطح منطقه‏ اى؛ برخوردار بودن از قلمرو جغرافیایى وسیع که در بردارنده ‏ى جمعیتى بالاست؛ داشتن ژئوپلیتیک حساس و تأثیرگذار در نظام جهانى. تأسیس «اتحادیه‏ ى کشورهاى اسلامى» هدفى بزرگ در حد و اندازه‏ ى نظام ‏هاى منطقه ‏اى ارزیابى مى‏شود که به گمان بسیارى، به عنوان کارآمدترین بدیل ساختارى براى نظم نوین جهانى در قرن حاضر مطرح است.